Άρθρο του συγγραφέα Στέφανου Μυτιληναίου, στο συλλογικό έργο "Η αναβίωση της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας", εκδόσεις Αρχέτυπο, 2002.
Το ζήτημα της αναβιώσεως της
αρχαίας ελληνικής θρησκείας, έτσι όπως τίθεται, ονομάζεται και
παρουσιάζεται στην ελληνική κοινή γνώμη είναι αρχής εξαρχής διατυπωμένο λάθος
διότι, και σε περίπτωση που το αγνοεί κανείς, οι αρχαίοι Έλληνες στερούνταν
επισήμου, κυριάρχου και αδιαλλάκτου θρησκευτικού δόγματος στις απόψεις και τις
αντιλήψεις που διατύπωναν περί του Θείου· άρα δεν μπορούμε να λέμε
σήμερα ότι είχαν κάποια θρησκεία, την οποία μάλιστα φιλοδοξούμε να αναβιώσουμε,
διότι κατά αυτόν τον τρόπο -ίσως και άθελα μας- παραποιούμε την ιστορική
πραγματικότητα και προσδίδουμε στον ελληνικό πολιτισμό αλλότρια χαρακτηριστικά.
Εξάλλου, ούτε και οι ίδιοι οι πρόγονοι περιέγραψαν ποτέ τις εκδηλώσεις λατρείας
και τις απόψεις τους περί του Θείου ως θρησκεία· αντιθέτως ο όρος φαίνεται
να αποφεύγεται εντός της αρχαιοελληνικής γραμματείας με επιμέλεια. Ο αρχιερέας
των Δελφών, Πλούταρχος, αναφέρεται στο «…θείον
και πάτριον αξίωμα της ευσέβειας» (Περί Δεισιδαιμονίας, 166B) και αυτός ο ξεκάθαρος
ορισμός είναι ο μόνος που ανταποκρίνεται στην αλήθεια και την πραγματικότητα.